Saturday, June 16, 2012

Ye ca dio, 16 Junio

 [Samideano David G. Weston informis ni pri eventi historiala en Idala forumi]
 
Ye ca dio, 16 junio...
 
1911. En Endicott, New York USA, fondesis la komercala kompanio "Computing Tabulating Recording Corporation", o CTR; ol esis la pre-iranto di la famoza komercala giganto IBM. Ol esis formacuro di tri existanta kompanii: la "Tabulating Machine Company" fondita da Herman Hollerith por teknologiale traktar la oficala kontado ("census") di la USA en 1890; la "Computing Scale Company"; e la "International Time Recording Company" qua fabrikis tempo-registragili por fabrikerii. En 1924 la nomo di la kompanio esis chanjata ad "International Business Machines Corporation".
 
1923. La Franca skribisto Pierre Loti esis enterigata en la gardeno di lua domo ye la insulo Oléron, an la westala rivo di Francia. Ilua originala nomo esis Julien Viaud; il havis navala kariero, e vizitinte la sudala Pacifiko il skribis Polineziana idilio Le Mariage de Loti (1880); sur ca rakonto fondesis la opero Lakmé da Delibes. Lua voyaji kom navala oficisto donis idei di plura skriburi, fiktiva e faktala. En 1891 il esis elektata a la Académie Francaise. Literaturala komentisto Angla skribis, "Multa de lua maxim bona libri esas longa singluti di remorsoza memoraji, tante personala, tante intima, tale ke Angla lektanto esas astonata, trovar tanta profundeso di sentado konciliebla kun la habileso minucieme e publike registragar to quo esas sentata."
 
1963. En USSR, la spaco-navo Vostok 6 lansesis, portante Valentina Tereshkova, la unesma homino e la unesma civilo en spaco. Precipua skopo esis manovro kun altra spaco-navo; ol venis proxim Vostok 5, qua lansesabis kelka dii  antee portante kolonelo Valery Bykovsky, e la du navi establisis radio-ligo. Dum la flugo, Valentina Tereshkova havis radio-konverso kun la chefa ministro di USSR, Nikita Khrushchev. Vostok 6 cirkumiris la tero 48-foye, e retrovenis a la tero ye 19 junio. Lo esis la lasta flugo di spaco-navo tipo Vostok 3KA; la unesma flugo di tala navo portabis Yuri Gagarin.
  
Kordiale DGW

Saturday, June 02, 2012

Ye ca dio, 2 junio

[Samideano sioro David G. Weston informis ni pri eventi historiala en Idala forumi]

Ye ca dio, 2 junio...
  
1896. Guglielmo Marconi depozis patento furnisante provizora deskripto di radio-telegrafo. Il naskis en Bologna; ilua Irlandana matro esis nepotino di John Jameson, fondero di wiski-distilerio. En 1894 il komencis experimentar pri transmisi per elektro-magnetala ondi; tala ondi esabis deskriptata kelka yari antee da Heinrich Hertz. Pro manko di intereso di la Italiana ministerio di posto e telegrafo, pri plusa explorado di la projeto, Marconi translojis a Britania en 1896 por durigar sua explorado, ed il preparis iniciala deskripto di la inventuro por patentizo. Plena deskripto sequis, e la patento aceptesis ye 2 julio 1897.
 
1937. Eventis en Zuerich la unesma pleado di Lulu, opero da Alban Berg. La libreto esis adaptajo da la kompozisto di Erdgeist e Die Buechse der Pandora da la expresista dramatisto Frank Wedekind. La sucesoza unesma opero da la kompozisto, Wozzeck, erste pleesis en 1925. Lor la morto di Alban Berg en 1935, la lasta de la tri akti di Lulu esis skisita ma ne esis kompleta; la opero vidita en 1937 havis du akti. Ilua vidvino esforcis trovar kompozisto qua povis kompletigar la verko, ma pos kelka deskurajigesi el decidis ne permisar kompletigi. El mortis en 1976;  kompleta versiono di tri akti, preparita da Friedrich Cerha, esis erste vidita en Paris en 1979.

1966. La spaco-probilo Surveyer 1, lansita ye 30 mayo, facis dolca arivo sur la luno e komencis transmisar TV-imaji de la surfaco. La imaji montris ke, kontre ula supozadi, la navo ne sinkis aden profunda polvo-strato. Quar monati antee, Luna 9 di USSR facabis dolca lunala arivo; co esis la unesma tala arivo di Usana probilo. Transmisi de Surveyer 1 duris til 7 januaro 1967, pauzante dum lunala nokti. Ol transmisis 11 237 imaji di la surfaco; la informeso de ca misiono e sequanta simila misioni di la Surveyer-projeto esis importanta relate la selekto di apta loki por la projetita voyaji di homi a la luno per la Apollo-navi.
 
Kordiale DGW

Bela Mondo Plena De Enigmati

  www.rimegame.com "Rime" esas ludo-programo pri la acepto di perdo. Dum interviuvo en la yaro 2014, Raúl Rubio Munárriz...