Saturday, April 14, 2012

Ye ca dio, 14 aprilo

[Samideano sioro David G. Weston informis ni pri eventi historiala en Idala forumi]
 
Ye ca dio, 14 aprilo...
 
1191. Heinrich VI (1165-97) esis kronizata kom Santa Romana Imperiestro d la la papo Coelestinus III. Heinrich, filiulo di Friedrich I "Barbarossa" esis rejulo di la Germana imperio di le Hohenstaufen depos 1190. Il ambicionis divenar rejulo di Sicilia, quon il realigis en 1194. Il deziris ke la krono di la Santa Romana Imperio esez heredala, ma la Dieto di Erfurt, di 1196, ne grantis co.
 
 1471. Edward IV rejulo di Anglia vinkis Richard Neville komto di Warwick, ye la batalio di Barnet, en Hertfordshire, Anglia. Ol esis un de plura batalii di la Milito di la Rozi (1455-85), inter du branchi (decendanti di Edward III) di la rejala familio. La influiva komto di Warwick, qua olim esabis suportanto di Edward IV kontre rivala rejulo Henry VI, transferabis sua suporto a Henry VI. La komto mortis en ca batalio. La febligita armeo di Henry esis itere vinkata ye la batalio di Tewkesbury en mayo di ca yaro; multa de la aristokratala partisani di Henry exekutesis, e Henry ocidesis balde pose.
 
1935. En centrala areo di la USA eventis grava polvo-sturmo ye ca dio, pose nomizita "Nigra Sundio". Ol esis la maxim granda de plura polvo-sturmi en agro-kultivala arei dum ca yardeko. En Texas, Oklahoma e Kansas en ca periodo multi perdis sua domi, o mortis pro mala nutrado o polvo-pulmonito. Esis granda migrado vers la westo por sercho di laboro.
 
Cent yari ante nun:
 
1912. La navo RMS Titanic, lore la maxim granda navo e sur olua unesma voyajo, esis frapata da glacio-monto en la Atlantiko sude di Nov-Lando, e transmisis ditresala signali. Ol havis moderna sekureso-equipaji ma, pro antiqua sekureso-reguli, ne suficanta salvo-bateli por omna embarkinti. Ye la sequanta dio, la navo sinkis; de 2221 voyajanti e nav-trupo, 711 posvivis.
 
Kordiale DGW

Saturday, April 07, 2012

Ye ca dio, 7 Aprilo

[Samideano sioro David G. Weston informis ni pri eventi historiala en Idala forumi]
 
Ye ca dio, 7 aprilo...
 
451. Attila e lua armeo, avancinte de lia hemo en estala Europa alonge la fluvii Danubio e Rheno, e pasinte la urbo Trier, an la fluvio Moselle, sen atakar ol, sucesoze atakis ye ca dio la urbo Metz (en nuntempa Francia). La muri di la urbo krulis, domi esis brulata e multa civitani mortis. Dum la sequanta semani Attila procedis vers Orléans. Il esis repulsata da armei di la Visigoti e Romani, e ye la batalio di Chalons-sur-Marne, proxim Reims, la armeo di Attila esis vinkata, quankam Theodorik, rejulo di la Visigoti, ocidesis. Attila retroiris a sua hemo, por pluse kampaniar en 452.
 
1652. Jan van Riebeeck ed altri de la Nederlandana Est-India- Kompanio ("Vereenigde Oost-Indische Compagnie") komencis establisar kolonieto an la rivo di sudala Afrika, por provizar voyajanti ad Azia per fresha aquo e nutraji. La kolonieto plu tarde divenis la urbo Cape Town.
 
1803. Toussaint L'Ouverture mortis en karcero en Francia. Il esis sklavo de nasko; il partoprenis revolto in San Domingo, nuntempa Haiti, kontre Franca koloniisti, komencante en 1791. En mayo 1801 il divenis guvernanto di San Domingo. Napolean, dezitante ri-impozar sklaveso, sendis soldati a la insulo; Toussaint rebelesis ed eventuale esis kaptata.
 
Kordiale DGW

Bela Mondo Plena De Enigmati

  www.rimegame.com "Rime" esas ludo-programo pri la acepto di perdo. Dum interviuvo en la yaro 2014, Raúl Rubio Munárriz...